Przede wszystkim nie należy działać pochopnie. Niejednokrotnie mając dobre intencje możemy zwierzęciu zaszkodzić lub niepotrzebnie zabrać je z naturalnego środowiska.
Najwięcej niepotrzebnych interwencji ma miejsce wiosną i latem i dotyczy młodych osobników, zarówno pt5aków, jak i ssaków. Młode sarny, jeże, ptaki czy zające, które sprawiają wrażenie porzuconych, rzadko potrzebują pomocy, zazwyczaj matka przebywa w pobliżu, a młode zostawia w ukryciu, by chronić je przed drapieżnikami lub obserwuje podlota, który uczy się latać. Nieuzasadnione zabranie zwierzęcia z jego naturalnego środowiska może zmniejszyć jego szanse na przeżycie.
Zanim podejmiesz jakiekolwiek działania – zachowaj spokój, obserwuj i oceń sytuację.
Pomocy wymagają jedynie zwierzęta, które:
- są ranne,
- nie poruszają się i pozostają w pozycji, która wskazuje na uszkodzenie ciała albo mają widoczne złamania,
- zostały potrącone przez samochód,
- są wyraźnie wychudzone, zaatakowane przez insekty, osłabione lub zdezorientowane,
- znajdują się w miejscu niebezpiecznym (np. na drodze, w studzience, na terenie zabudowanym, z którego nie mogą się wydostać),
- są nielotnymi pisklętami, które zostały ranne lub leżą w miejscu, w którym grozi im niebezpieczeństwo,
- małe lub wychudzone jeże spotkane jesienią.
Jeśli zwierzę jest młode, ale wygląda zdrowo, porusza się i nie wydaje niepokojących dźwięków – pozostaw je w spokoju i obserwuj z daleka przez co najmniej godzinę.
W przypadku jeży interwencji mogą pomagać osobniki wyjątkowo małe lub wychudzone, które spotkamy jesienią – szanse na przetrwanie hibernacji takiego osobnika są niewielkie.
Jak postępować w razie konieczności udzielenia pomocy?
Nie dotykaj zwierzęcia gołymi rękami. Użyj rękawiczek lub materiału (np. ręcznika, koca). W przypadku małych zwierząt, w tym ptaków, stosujemy zasadę 3xC – ciemno, cicho, ciepło – umieść je w kartonie z otworami wentylacyjnymi, wyściełanym np. ręcznikiem zwykłym czy papierowym. Pod ręcznikiem warto umieścić butelkę z ciepłą wodą lub termofor.
Nie należy karmić czy poić zwierzęcia – niewłaściwe jedzenie lub picie może mu zaszkodzić. Prawo zabrania również samodzielnego leczenia czy wychowywania dzikiego zwierzęcia – do tego niezbędna jest specjalistyczna wiedza. Jeśli więc znaleźliśmy zwierzę, które wymaga pomocy, należy skontaktować się z instytucjami, które będą wiedziały jak dalej postępować.
Bazę wiedzy można znaleźć na stronach internetowych ośrodków rehabilitacji dzikich zwierząt. Można również skontaktować się z nimi, by upewnić się czy w danym przypadku interwencja jest w ogóle potrzebna.
W zależności od sytuacji możesz zgłosić potrzebę interwencji do którejś ze służb:
Komenda Powiatowa Policji w Piasecznie – tel. 47 724 52 13 lub 112
Straż Miejska w Piasecznie – tel. 986 lub 22 750 23 45
Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego – tel. tel. 22 756 62 54 wew. 180
Nadleśnictwo Chojnów – tel. 22 727 54 22
Służby poinstruują Cię, co należy zrobić do czasu ich przyjazdu lub wskażą, dokąd bezpiecznie przewieźć zwierzę.
Pamiętaj!
Dzikie zwierzęta są chronione prawem. Zabranie ich z naturalnego środowiska bez uzasadnionej potrzeby jest wykroczeniem. Interwencja człowieka jest uzasadniona tylko wtedy, gdy zwierzę nie poradzi sobie samo. Każda reakcja powinna być rozważna, szybka i zgodna z zaleceniami służb.
RIO ograniczyła Gminie Piaseczno możliwość udzielania pomocy
Gmina Piaseczno przez kilka lat realizowała umowę o pomocy dzikim zwierzętom w oparciu o obowiązek ochrony środowiska i przyrody ujęty w zadaniach własnych gminy. Od stycznia 2024 r., kiedy pierwszy Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie zakwestionowała taki wydatek w budżecie gminy, samorząd odwołał się od tej decyzji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Spór w tej sprawie z RIO trwa i niestety nadal Gmina Piaseczno nie może zabezpieczyć środków na realizację tego zadania w budżecie a tym samym ogłosić przetargu na realizację usługi pomocy dzikim zwierzętom. W tej sytuacji interwencje są podejmowane przez Referat Zarządzania Kryzysowego w sytuacji, gdy zwierzę stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi.
Wykaz ośrodków rehabilitacji zwierząt w województwie mazowieckim
| Nazwa ośrodka rehabilitacji | Lokalizacja | Zakres działalności ośrodka |
| Nadleśnictwo Płock | Leśnictwo Miszewo Miszewo Murowane 09-471 Mieszewo Murowane
tel. 24 262 77 74 |
ptaki, ssaki (jeleń szlachetny, sarna, łoś, dzik, wydra, wiewiórka pospolita, zającowate, kuny, lis) |
| Ośrodek rehabilitacji zwierząt w Mostówce | ul. Zjazdowa 8 07-230 Mostówka tel. 501 087 147 |
ptaki |
| Lasy Miejskie – Warszawa | ul. Korkowa 170A 04-549 Warszawa tel. 22 756 34 75 lub 772 008 151 |
ssaki |
| Ośrodek rehabilitacji zwierząt w Skierdach | Skierdy ul. Orla 4 05-101 Nowy Dwór Mazowiecki tel. 606 950 949 |
nietoperze, gryzonie, ryjówkowate, jeżowate, łasicowate, lis, kret, zając szarak |
| Ośrodek Rehabilitacji Ptaków Chronionych „Ptasi Azyl” Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w Warszawie im. Antoniny i Jana Żabińskich | Miejski Ogród Zoologiczny w Warszawie ul. Ratuszowa 1/3 03-461 Warszawa tel. 22 670 22 07 |
ptaki |
| Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych | ul. Sułkowskiego 11 05-400 Otwock tel. 693 901 462 |
ptaki |
| Exo-Vet Przychodnia Weterynaryjna Szpital Zwierząt Egzotycznych OAZA | ul. Potocka 4 01-652 Warszawa tel. 22 406 68 12 |
gady, płazy, ssaki (jeż europejski) |
| Fundacja Wzajemnie Pomocni | Błędowo 14a 05-180 Pomiechówek tel. 602 185 497 |
ptaki, ssaki (dzik, wiewiórka, lis, wilk, jeleniowate, łasicowate) |
| Ośrodek rehabilitacji zwierząt w Jarocinie | Jarocin 34 09-130 Baboszewo tel. 601 368 368 lub 723 15 11 15 |
ptaki, ssaki (jeżowate, wiewiórkowate, zającowate, łasicowate), gady |








