Grupa społeczna Alarm dla Klimatu Piaseczno rozpoczęła całoroczną kampanię STOP PLASTIK, która odbywa się pod patronatem burmistrza Piaseczna. Na skwerze Kisiela pojawiła się instalacja artystyczna oraz wystawa zdjęć.
Akcja ma za zadanie nagłośnić temat olbrzymiego zanieczyszczenia środowiska plastikowymi odpadami. Plastik zdominował nasze domy, lodówki, plecaki, torby zakupowe, łazienki, jego obecność stwierdzono już także w naszych ciałach. Badania naukowe zwracają uwagę na nagrożenie dla zdrowia ludzkiego spowodowane oddziaływaniem cząstek plastiku na organizm ludzki.
Nadmiar plastiku każdy z nas może zauważyć nie tylko w przydrożnych rowach czy lasach, ale również podczas zakupów. Plastikowe opakowania i produkty atakują nas z każdej strony, i trudno pokonać uzależnienie od tego materiału, który wykorzystywany jest w wielu branżach już od dziesięcioleci.
Plastik rozkłada się nawet do tysiąca lat!
Nasza planeta zalana jest plastikiem, donoszą o tym różne media, i sami obserwujemy ten problem podczas spacerów czy wyjazdów. Zanieczyszczenia środowiska plastikiem nie da się nie zauważyć. Jest obecny wszędzie: w powietrzu, którym oddychamy, w wodzie, którą pijemy, a nawet w organizmach, które żyją z dala od cywilizacji. Mikroplastik odnaleziono w Rowie Mariańskim, w arktycznym lodzie, w wodzie, piwie, w ludzkim kale, a ostatnio – jak donosi brytyjski “The Guardian” – także w łożysku nienarodzonych jeszcze dzieci.
Nie jest zwykłym śmieciem, z którym łatwo sobie poradzić. Zastępuje on stal w motoryzacji, drewno w przemyśle meblarskim, papier i szkło w opakowaniach czy bawełnę w ubraniach. Choć większość plastiku wytwarza się z ropy naftowej – a więc substancji organicznej – to w procesie produkcji poszczególne cząstki chemiczne ulegają przekształceniu, wytwarzając niezwykle silne wiązania węglowe, nie przypominające niczego, co powstaje w naturze. Ta wyjątkowość sprawia, że NATURALNE ORGANIZMY ROZKŁADAJĄCE MATERIĘ ORGANICZNĄ NIE POTRAFIĄ ROZKŁADAĆ PLASTIKU. OBECNIE NAUKOWCY MUTUJĄ BAKTERIE, ABY WYTWARZAŁY ENZYMY ROZBIJAJĄCE PLASTIK NA PROSTE ELEMENTY.
Ogromna większość plastiku wyprodukowanego od początku jego istnienia wciąż gdzieś zalega na naszej planecie.
Z ponad 6 mld ton plastikowych odpadów wyprodukowanych od lat 50. XX w., tylko 9 proc. zostało poddane recyklingowi, a 12 proc. spalono.
Część z pozostałych 4,7 mld ton zalega na wysypiskach śmieci, część opada na dno mórz i oceanów, część unosi się na ich powierzchni tworząc plamy śmieci wielkości wysp, powstające na skutek działania prądów morskich spychających odpady w jedno miejsce. Rocznie przez plastikowe odpady traci życie STO MILIONÓW ssaków morskich.
Reszta jest wszędzie wokół nas, w postaci mikroplastiku – od cząsteczek w rozmiarach mikroskopowych po kawałki o średnicy 5 milimetrów.
Fakty są zatrważające:
-
8 MLD TON PLASTIKU wyprodukowano w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat na świecie.
-
Co roku producenci napojów wytwarzają 500 MLD PLASTIKOWYCH BUTELEK.
-
Do oceanów co minutę trafia CIĘŻARÓWKA plastikowych odpadów.
Instalacja artystyczna na skwerze Kisiela
Aby sprowokować przemyślenia wśród mieszkańców i gości gminy Piaseczno, na obchody Dnia Ziemi 22 kwietnia, Alarm dla Klimatu Piaseczno przy współpracy z artystą street-artowym Rob Roy’em przygotował instalację artystyczną w przestrzeni publicznej miasta pod hasłem „Nie zasypuj życia plastikiem”. Rob Roy specjalizuje się w tworzeniu rzeźb z materiałów recyklingowych oraz odpadów jak karton, resztki styropianu, siatki itp. – Dzieło zwracać ma uwagę przechodniów spacerujących przy skwerze Kisiela i wywoływać chęć zmiany swoich nawyków zakupowych – mówi Małgorzata, jedna z członkiń grupy. Instalację obejrzeć będzie można od 22 kwietnia 2021 r. na skwerze Kisiela w Piasecznie. – Ogromnie cieszę się mogąc pomóc w tej akcji, która jest niezwykle ważna w tych czasach, kiedy zanieczyszczenie środowiska plastikiem tak mocno i szybko postępuje i przenika wszędzie. Edukacja jest w tym obszarze bardzo ważna, dlatego warto działać oddolnie, tak jak my tutaj w Piasecznie – dodaje Beata z Alarmu dla Klimatu.
Wystawa zdjęć #NoBeautyInPlastic
Dopełnieniem akcji jest wystawa zdjęć fotografa Daniela Petryczkiewicza, ulokowana na parkanie przy ul. Sierakowskiego przy skwerze Kisiela. Autor swój projekt stworzył przy wsparciu ludzi poprzez platformę crowdfundingową. Projekt fotograficzny #NoBeautyInPlastic to niemy protest. Zafoliowany. Nie wydaje dźwięków ani oddechów. Może zabrzmieć tylko dzięki każdemu z nas, więc jeśli Cię porusza – krzycz! Działaj! Zmień nawyki! Podaj dalej!
Projekt był realizowany od grudnia 2018 (pierwsza część związana była ze smogiem). Ostatnie zdjęcia wykonane zostały w sierpniu 2019. Link do zdjęć: https://photos.app.goo.gl/ExiHkUGMxS6p1GCE9 Tak o projekcie mówi sam autor:
„Kolejnym przystankiem na trasie wystawy projektu #NoBeautyInPlastic jest Piaseczno – tym bardziej ważne bo po sąsiedzku z moim domem. Bardzo dziękuję zaprzyjaźnionej ekipie Alarmu dla Klimatu Piaseczno oraz Urzędowi Miasta i Gminy Piaseczno oraz Panu Burmistrzowi Danielowi Putkiewiczowi za możliwość pokazania prac. Cieszy mnie to podwójnie, ponieważ dzięki obecności tych fotografii w przestrzeni miejskiej wchodzą one bezpośrednio w dialog z konsumentami, zadają pytania o nasz styl życia. Mam nadzieję, że pobudzą także do refleksji. Tu na pewno warto powiedzieć o estetyce moich fotografii, która jest częstą kwestią poruszaną w rozmowach. Ludzie pytają, dlaczego o tak brzydkim i okropnym problemie opowiadam takimi pięknymi obrazami. Ja odpowiadam także pytaniem – a czy zwrócilibyście uwagę na coś, co nie byłoby atrakcyjne? Żyjemy w świecie obrazkowym. Jeśli obraz nie przyciągnie naszej uwagi, ginie. A ja chcę przyciągnąć uwagę do najważniejszego problemu naszego świata – katastrofy Planetarnej. Jednorazowy plastik, który jest na moich fotografiach piętnowany, jest tylko symbolem. Mówi nam o tym, co leży u przyczyny kryzysu klimatycznego – a jest to nasz nieustający apetyt na wzrost i napędzająca go nieustannie konsumpcja. Jednorazowy plastik jest jej wyrazem. W naszym głodzie jesteśmy niezaspokojeni a Ziemia nie jest na liście naszych priorytetów – mimo że jest naszym jedynym domem.”
Zmiana nawyków to podstawa
Podczas kampanii edukacyjnej STOP PLASTIK chcemy głośno mówić o tym, że potrzebujemy w nas samych prawdziwych zmian zachowań i wdrożenia w życie idei less waste (mniej odpadów) oraz zasad 5R (redukuj, użyj ponownie, segreguj, odzyskuj, odnawiaj).- Sprawdź swoje przyzwyczajenia i nawyki. Czy zamiast kupować wodę w dużych kanistrach czy butelkach nie lepiej użyć nowoczesnego filtra? Może warto, kupując nowy smartphone, kupić taki, który jest przyjaźniejszy dla środowiska? Na przykład produkuje się do niego części zamienne? Każda mała decyzja przekłada się na duży postęp, jeśli jest wielokrotnie powtarzana – zachęcają organizatorzy akcji.
W krew powinno nam wejść odmawianie niepotrzebnych produktów, kształtujmy w sobie postawę sceptycznego nastawienia do konieczności posiadania coraz to nowych rzeczy, kupujmy rzeczy na lata, naprawiajmy to, co się jeszcze nada. Konsumenci w erze informacji mają coraz silniejszy wpływ na marketing – kształtuj go swoimi wyborami; duże znaczenie ma to, co wkładasz do koszyka.
90% wytworzonego plastiku nigdy nie poddano recyklingowi
Recykling nie jest lekarstwem na wszelkie problemy z gospodarką odpadami. Wiele odpadów nie nadaje się do recyklingu z uwagi na skomplikowaną i wielomateriałową budowę lub ich recykling nie jest ekonomicznie uzasadniony. Jedynym rozsądnym sposobem ich zagospodarowania jest wykorzystanie energii w nich zawartej. Możliwe jest np. spalanie takich odpadów w specjalistycznych instalacjach i produkcja energii cieplnej oraz elektrycznej. Najlepiej jednak, aby plastikowych odpadów było jak najmniej.
POBIERZ: TABELA Z ILOŚCIĄ ODPADÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH ZEBRANYCH Z TERENU GMINY PIASECZNO W 2020 ROK, DANE PUK PIASECZNO
Odpady-tworzywa-sztuczne-Gmina-Piaseczno-rok-2020
MIKROPLASTIK jest wszędzie
Mikroplastik powstaje w dużej mierze na skutek rozpadu większych kawałków plastiku pod wpływem działania sił przyrody, starzenia czy mechanicznego zużycia.
Dwa największe źródła mikroplastiku to drobiny odrywające się od opon samochodowych oraz włókna uwalniane w czasie prania poliestrowych czy nylonowych ubrań. Istotnym źródłem są też granulki plastiku używane w kosmetykach, np. w peelingach.
Mikroplastik został znaleziony w ciele niemal każdej ryby i morskiego zwierzęcia, jakie było pod tym kątem analizowane. Zawierają go również sól morska, piwo, miód czy woda butelkowana. Mikroskopijne włókna trafiają m.in. na pola uprawne razem z osadami ściekowymi pochodzącymi z oczyszczalni.
Dlatego drobiny plastiku mogą znajdować się w produktach, które jemy lub pijemy. Do naszych organizmów mogą przedostawać się też z opakowań czy plastikowych sztućców.
Wiadomo, że spożycie mikroplastiku przez organizmy żywe może prowadzić do zmian chorobowych przewodu pokarmowego, zapalenia tkanek, problemów z wątrobą, powstawania nowotworów i zaburzeń endokrynologicznych. Mikroplastik może również ułatwiać przenoszenie toksycznych związków chemicznych i patogenów.
Przez swoją trwałość w środowisku oraz skalę w jakiej występuje, zanieczyszczenie plastikiem zostało przez ONZ nazwane jednym z największych wyzwań XXI wieku.
Prawne regulacje i zakazy
Społeczna presja zaowocowała globalnym zapotrzebowaniem na konkretne działania. Rządy 127 państw w lipcu 2020 r. wprowadziły zakazy lub ograniczenia dotyczące plastikowych toreb na zakupy. Jeszcze w 2019 r. Parlament Unii Europejskiej podjął dyrektywę 2019/904 z dnia 5 czerwca w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Państwa członkowskie – w tym POLSKA – muszą wprowadzić w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy do dnia 3 lipca 2021 r., niezwłocznie powiadamiając o tym Komisję Europejską.
Tzw. Dyrektywa plastikowa to szereg przepisów, stopniowo wycofujących nieprzetwarzalny plastik z produkcji na terenie UE. Oto jej najważniejsze założenia:
• od LIPCA 2021 r. zakaz wprowadzania do obrotu 10 plastikowych produktów jednorazowego użytku – patyczki higieniczne, sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki), talerze, słomki, mieszadełka do napojów, patyczki do balonów, pojemniki do żywności i styropianowe kubeczki;
• od 2025 r. nakrętki i wieczka plastikowe będzie można wprowadzić do obrotu tylko pod warunkiem, że będą one przymocowane na stałe do butelek i pojemników;
• od 2025 r. wszystkie butelki plastikowe muszą być wykonane w minimum 25% z materiału pochodzącego z recyklingu, a od 2030 r. – w 30%;
Z raportu PwC przygotowanego dla Europejskiej Organizacji Producentów Napojów Bezalkoholowych wynika, że regulacja wymusi zmianę ok. 1350 linii rozlewowych w całej Unii, która będzie kosztowała od ok. 2,7 mld do nawet ok. 8,7 mld euro.
• do 2025 r. poziom zbiórki i recyklingu plastikowych butelek na napoje jednorazowego użytku ma wynieść 77%, a do 2029 r. – 90%.
Aby go osiągnąć państwa będą musiały ustanowić powszechne systemy kaucyjne lub cele selektywnego zbierania w ramach systemów rozszerzonej odpowiedzialności producentów. Ponadto, producenci produktów z plastikiem (np. chusteczek nawilżanych lub papierosów) będą ponosić koszty sprzątania terenów publicznych.
Według szacunków Komisji Europejskiej wprowadzenie zakazu stosowania jednorazowych plastików wraz ze zmianą zachowań konsumenckich, może spowodować zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o ponad 3 miliony ton ekwiwalentu CO2 rocznie.
Nie przetwarzasz – zapłacisz!
To nie jedyne zmiany związane z ograniczaniem użycia plastiku. Od stycznia 2021 obowiązuje PODATEK OD PLASTIKU. Od każdego kilograma tworzywa, którego nie poddano przetworzeniu, państwo członkowskie płaci 80 eurocentów podatku. Unia szacuje, że przyniesie to sześć miliardów euro rocznie. Najwięcej zapłacą Francja, Niemcy, Włochy, Hiszpania i Polska. My, według unijnych prognoz, ponad 400 milionów euro. Wpływy z opłaty, mają wesprzeć budżet Wieloletnich Ram Finansowych i Funduszu Odbudowy po pandemii koronawirusa (tzw. NextGeneration EU).
Alternatywy dla plastiku
O wiele bardziej przyjaznych dla środowiska materiałów jest całkiem sporo. Przykładowe to:
szkło;
metal;
papier;
algi morskie;
bambus;
drewno;
konopie przemysłowe;
otręby pszenne;
nanoceluloza;
grzybek kombucha;
słoma.
Robiąc zakupy wybieraj produkty wykonane z bardziej przyjaznych środowisku materiałów.
Dobre nawyki
Ratowanie planety najlepiej zacząć od najbliższego otoczenia. Zmieniając własne nawyki, sprawisz, że śmieci będzie mniej, a jeśli za twoim przykładem pójdą znajomi, a ci namówią swoich przyjaciół, to efekty będą zauważalne. Oto kilka prostych sposobów, które pozwolą na ograniczenie “produkcji” śmieci w gospodarstwie domowym.
- Po kawę czy smoothie przyjdź ze swoim kubkiem.
- Na zakupy wybieraj się z torbami wielorazowego użytku.
- Warzywa i owoce pakuj w siatki wielorazowego użytku
- Wybieraj produkty nie zapakowane w plastik
- Daj szansę “kranówce”, możesz zainwestować w filtr jeśli nie jesteś pewien jakości wody z kranu
- Używaj bidonów lub termosów zamiast butelek jednorazowych
- Zrezygnuj ze słomek lub wybierz ich wariant papierowy czy szklany
- Nadaj opakowaniom plastikowym drugie życie, pojemnik po lodach pudełkiem na drugie śniadanie – czemu nie!
- Używaj ubrań z naturalnych materiałów
- Ograniczyć jazdę autem – mikroplastik tworzy się przez ścieranie opon, zmniejszysz też zanieczyszczenie okolicy smogiem
- Używaj ekologicznych odpowiedników produktów takich jak worki na śmieci, szczoteczki do zębów czy myjki.
- Wybierz szampon czy mydło w kostce zamiast w butelce czy tubie.
- Zrób sam proszek do prania czy płyn do czyszczenia powierzchni – wystarczy kilka prostych składników, przepisy na ekodetergenty łatwo znajdziesz w Internecie
- Kupując jedzenie na wynos weź własny pojemnik. Opakowania styropianowe w kontakcie z ciepłem wydzielają styren, który przenika do potraw – zaburza układ nerwowy, może wywoływać depresję
Alarm dla Klimatu Piaseczno
@Alarm dla Klimatu
@Alarm dla Klimatu Piaseczno – grupa dyskusyjna
