W ostatnich tygodniach do Urzędu Miasta i Gminy Piaseczno wpływają zgłoszenia dotyczące pojawiania się dzików na terenach zabudowanych. Zjawisko to obserwowane jest w całym kraju i wynika m.in. z łatwej dostępności pożywienia oraz stopniowego oswajania się zwierząt z obecnością człowieka.
Dlaczego dziki pojawiają się w mieście?
Dzikie zwierzęta kierują się przede wszystkim instynktem poszukiwania pokarmu. Głównym powodem pojawiania się dzików w terenach zabudowanych jest intensywna zabudowa nowych terenów oraz łatwy dostęp do pożywienia. Dziki to zwierzęta inteligentne i szybko się uczą – tam, gdzie łatwo znajdą pożywienie będą pojawiać się systematycznie. Dodatkowo osobniki urodzone na terenach zabudowanych nie znają innego miejsca do życia – dlatego czują się w tym otoczeniu swobodnie i nie boją się ludzi.
Jak mieszkańcy mogą ograniczyć obecność dzików?
Aby zmniejszyć liczbę wizyt dzików, prosimy o stosowanie poniższych zasad:
- Zabezpieczaj pojemniki na odpady – kosze powinny być zamknięte, a worki nie mogą być pozostawiane na zewnątrz luzem. Worki z odpadami organicznymi najlepiej wystawiać przed posesję dopiero rano w dniu odbioru.
- Nie dokarmiaj zwierząt – pozostawianie jedzenia, nawet w dobrej intencji, przyciąga również dziki.
- Zadbaj o szczelność ogrodzeń – uszkodzone lub niskie ogrodzenia ułatwiają zwierzętom wejście na teren posesji.
- Nie pozostawiaj odpadków zielonych – kompost, obierki, owoce a nawet skoszona trawa czy opadłe liście mogą być dla dzików atrakcyjnym pokarmem.
Zachowania te są kluczowe, ponieważ – zgodnie z opinią specjalistów – to właśnie dostęp do łatwego pożywienia jest głównym powodem pojawiania się dzików w terenach zamieszkałych.
Jak zachować się podczas spotkania z dzikiem?
W przypadku napotkania dzika należy zachować spokój i zastosować zasadę ograniczonego zaufania.
- Zachowaj dystans i nie podchodź do zwierzęcia.
- Nie próbuj go odstraszać ani przepędzać.
- Zachowaj szczególną ostrożność, jeśli w pobliżu znajduje się locha z młodymi.
- Pozwól zwierzęciu spokojnie odejść.
Dziki nie są z natury agresywne. Atakują tylko wtedy, gdy czują się zagrożone, np. wtedy, gdy nie mają gdzie uciec, są ranne lub locha uzna, że zagrożone są młode. Jeśli zachowamy spokój i pozwolimy zwierzęciu swobodnie się oddalić, nie powinno stanowić zagrożenia.
W sytuacji, gdy dzik zachowuje się agresywnie lub stanowi bezpośrednie zagrożenie, należy niezwłocznie skontaktować się z odpowiednimi służbami – Policją lub Strażą Miejską.
Kompetencje gminy w zakresie działań wobec dzików
Pragniemy podkreślić, że zakres możliwości działania samorządu w sprawie dzików jest ustawowo ograniczony. Zwierzęta łowne żyjące w stanie wolnym (zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie) stanowią dobro ogólnonarodowe i są własnością Skarbu Państwa.
Z uwagi na występowanie Afrykańskiego Pomoru Świń (ASF), odłów dzików w celu przemieszczenia zwierząt na inne tereny, jest niemożliwy. Zakaz takiego postępowania obowiązuje na obszarze całej Polski. ASF to choroba groźna dla świń hodowlanych, przenoszona właśnie przez dziki, aczkolwiek niegroźna dla człowieka. Obecnie obowiązujące rozporządzenie w tej sprawie wskazuje, że nie ma możliwości odłowu dzików w celu przewożenia ich i wypuszczenia w żadne inne miejsce, w tym także wywożenia z terenów zabudowanych i wypuszczenia poza tereny zabudowane, tj. na tereny obwodów łowieckich, gdzie wyłącznie swoją jurysdykcję mają Koła Łowieckie.
Problem zwiększenia populacji dzików nie jest samorządom obojętny, ale zgodnie z obowiązującym prawem gminy nie mają kompetencji, aby zlecić i sfinansować odłów lub odstrzał sanitarny dzików. Obecnie jest to zadanie przynależne administracji rządowej i finansowane powinno być z dotacji celowej, pochodzącej z budżetu państwa, a realizowane przez Koła Łowieckie.
Prewencja i edukacja
Gmina może jedynie realizować zadania informacyjne i prewencyjne. Informacje o tym jak postępować w przypadku spotkania dzika zamieszczane są na stronie internetowej gminy i w mediach społecznościowych. W sołectwach pojawiły się również plakaty. Planowane są także działania edukacyjne w szkołach sąsiadujących z terenami leśnymi.
Dodatkowo na terenach publicznych, na których pojawiają się dziki, Gmina Piaseczno umieszcza odstraszacze chemiczne. W miarę możliwości zachęcamy również mieszkańców do korzystania ze środków odstraszających dzikie zwierzęta (ultradźwięki, feromony) i użycie ich na terenie własnych nieruchomości.
Bezpieczeństwo mieszkańców jest dla nas priorytetem. Jednocześnie przypominamy, że ograniczenie obecności dzików na terenach zabudowanych jest możliwe tylko przy współpracy wszystkich użytkowników przestrzeni – mieszkańców, służb i samorządu. Odpowiedzialne postępowanie z odpadami oraz unikanie dokarmiania zwierząt to działania, które w największym stopniu przyczyniają się do ograniczenia problemu.
Data publikacji: 24.11.2025 r.
