Wykład historyczny “Współczesne spory o Ruś: czyja historia, czyja tradycja?” w Bibliotece Głównej

Serdecznie zapraszamy na wykład historyczny na temat “Współczesne spory o Ruś: czyja historia, czyja tradycja?”, który odbędzie się na sali widowiskowej Biblioteki Głównej 21 czerwca 2024 roku (piątek). Lekcję poprowadzi prof. dr. hab. Hieronim Grala (UW).
O wykładzie
Wykład poświęcony jest toczącej się obecnie międzynarodowej dyskusji o prawo do historycznej i cywilizacyjnej spuścizny Rusi średniowiecznej, postrzeganej z perspektywy historiografii ukraińskiej jako dziedzictwo Rusi Kijowskiej („Ukraina-Ruś”), zaś z perspektywy rosyjskiej jako dorobek „trójjedynego narodu ruskiego”, którego kontynuację stanowi jakoby idea „Ruskiego miru”.
Symptomatyczne, iż w obu tych modelach brak jest miejsca dla zjawisk, bez których nie sposób wyobrazić sobie dzieje Rusi średniowiecznej, jak chociażby nowogrodzkie, a zatem bynajmniej nie naddnieprzańskie początki monarchii Rurykowiczów, czy osobny od obu głównych antagonistów – Kijowa i Rusi Zaleskiej – rozwój ziem białoruskich (Połock). Przemilczany jest ponadregionalny charakter dynastii oraz długie trwanie swoistej wspólnoty językowej.
Geneza sporu o prawo do dziedzictwa Rusi sięga rywalizacji wielonarodowej monarchii Jagiellonów i Carstwa Moskiewskiego, uzurpującego sobie tytuł do panowania nad wszystkimi ziemiami ruskimi („gosudar wsieja Rusi”) w oparciu o wątpliwe – nierzadko zmyślone – argumenty dynastyczne i historyczne. Dzisiejszy spór jest zatem kolejną fazą procesu, trwającego od ponad pięciu stuleci, w którym ze strony rosyjskiej aktywnie uczestniczyli jako „historycy” i znawcy przedmiotu także władcy (Iwan IV, Katarzyna II) i głowy państwa (Putin).
W istocie rzeczy jest to zderzenie dwóch konkurencyjnych modeli przeszłości, w większym stopniu służącym doraźnym potrzebom aktualnej polityki historycznej niż dążeniu do poznania przeszłości własnego państwa i narodu, co sprawia, iż rzetelna wiedza wypierana jest przy aktywnym zaangażowaniu instytucji państwowych przez pseudonaukową publicystykę i hałaśliwą propagandę.
Lekcja realizowana w ramach projektu „JA, TY, MY – BĄDŹ MY RAZEM”, który jest dofinansowany przez Centrum Mieroszewskiego w ramach II Otwartego Konkursu.
Artykuł Wykład historyczny “Współczesne spory o Ruś: czyja historia, czyja tradycja?” w Bibliotece Głównej pochodzi z serwisu Biblioteka Publiczna w Piasecznie.

Źródło: Biblioteka Publiczna : Wykład historyczny “Współczesne spory o Ruś: czyja historia, czyja tradycja?” w Bibliotece Głównej