Wydatki gminy w bieżącym roku zostały ustalone na poziomie około 752,7 miliona złotych. Na same inwestycje, remonty i zakupy inwestycyjne przewidziano ponad 153 miliony, nie wliczając nakładów ponoszonych przez gminne spółki, posiadające własne budżety. Dokończonych zostanie kilka dużych inwestycji, głównie w obszarze oświaty, rozpoczęte zostaną też nowe.
Budżet został uchwalony tuż przed świętami, 22 grudnia 2020 roku, dzięki czemu od samego początku roku można było działać w oparciu o nowy budżet, co jest szczególnie istotne przy czasochłonnych i skomplikowanych procedurach przetargowych.
Epidemia nam nie przeszkodzi
Jak widać po liczbach, trudne okoliczności nie stanęły na przeszkodzie ambitnym planom inwestycyjnym. Budżet gminy jest prawie o 80 mln zł większy niż w planie na 2020 rok, z czego aż o 37 mln zł zwiększył się plan wydatków inwestycyjnych i remontowych. – Trudny rok 2020 zarówno mocno doświadczył wielu naszych mieszkańców, zwłaszcza przedsiębiorców z branż objętych ścisłym lockdownem, jak i odbił się na dochodach gminy – mówi burmistrz Daniel Putkiewicz. Gmina musiała wygospodarować środki na nowe wydatki związane z sytuacją kryzysową, rezygnowała również z części swoich dochodów, stosując ulgi w opłatach, odraczając płatności czy umarzając niektóre zaległości, chociażby z tytułu wynajmu gminnych lokali. Jednak dochody gminy, zwłaszcza wpływy z podatku PIT, nie spadły aż tak drastycznie, jak można byłoby się spodziewać, czy jak ma to miejsce w innych miejscach kraju. – Nie możemy też traktować epidemii jako usprawiedliwienia dla naszej bezczynności, dlatego bez względu na trudniejsze okoliczności zdecydowaliśmy o kontynuacji naszego ambitnego wieloletniego planu inwestycyjnego. Widać to było chociażby na naszych ulicach i skrzyżowaniach, których w ostatnim czasie wiele wyremontowaliśmy – podkreśla burmistrz. – Na wiele z zaplanowanych przez nas inwestycji mieszkańcy czekają od lat, mamy gotowe projekty lub rozpoczęte realizacje, dlatego woleliśmy zwiększyć deficyt budżetowy, który i tak w przypadku naszej gminy jest bezpieczny, niż czekać z założonymi rękami na to, co przyniesie przyszłość – dodaje burmistrz.
Budżet przyjęty znaczną większością, choć niejednogłośnie
Przyjęcie planu działań dla piaseczyńskiego samorządu na kolejny rok poprzedziła burzliwa dyskusja podczas sesji budżetowej. Został on ostatecznie przyjęty 18 głosami radnych za, przy 5 głosach radnych opozycyjnych przeciwnych uchwale, czyli dokładnie tak samo, jak w głosowaniu nad budżetem z roku poprzedniego. Projekt był wcześniej długo omawiany w komisjach problemowych, gdzie proponowano do niego poprawki, a skarbnik gminy, burmistrz oraz jego zastępcy udzielali szczegółowych wyjaśnień. Projekt budżetu uzyskał też pozytywną opinię Komisji Finansów oraz Regionalnej Izby Obrachunkowej.
Obligacje pokryją deficyt
Dochód gminy w 2021 roku wynosi 638,6 mln zł, z czego dochody własne to 367,9 mln zł. Zaplanowane wydatki to kwota znacznie wyższa, bo aż 752,7 mln zł, a deficyt w wysokości 114 mln zł zostanie sfinansowany przychodami z emisji papierów wartościowych. – Zdecydowaliśmy się na emisję obligacji, aby móc zrealizować inwestycje zapisane już wcześniej w wieloletnim planie inwestycyjnym, w związku z którymi poczyniliśmy już zaawansowane przygotowania koncepcyjne czy dokumentacyjne, a także ponieśliśmy konkretne nakłady finansowe – wyjaśnia burmistrz Daniel Putkiewicz.
Dochody z podatku od osób fizycznych wyniosą 217 mln zł, czyli dokładnie tyle, ile w budżecie na 2020 rok. Można w tym przypadku mówić jednak o spadku, gdyż w tym czasie wzrosła nam liczba mieszkańców. Niewątpliwie jest to jeden z wyraźnych symptomów epidemii. Na poziom dochodów negatywny wpływ ma też zmiana polityki fiskalnej rządu. W 2019 roku zostały bowiem obniżone podatki i pojawiły się kolejne ulgi, jednak do dziś samorządy nie otrzymały żadnej rekompensaty, co więcej – zlecone im zostały kolejne kosztowne zadania, także związane z walką z epidemią.
Subwencja oświatowa z budżetu państwa wynosi 99 mln zł, jest więc o 7 mln zł wyższa od tej w 2020 roku, ale łączne wydatki na oświatę wzrosły aż o 18 mln zł, do kwoty 228 mln zł, więc jak widać grubo ponad połowę do tego zadania dopłaca gmina z dochodów własnych.
Od kilku lat wysokość budżetu gminy nie odzwierciedla wprost jej możliwości operacyjnych, gdyż znaczną część dochodów stanowią środki z dotacji celowych z budżetu państwa, które są redystrybuowane dalej, w postaci choćby wypłat w ramach programu Rodzina 500+. Wydatki na ten cel wynieść mają w tym roku aż 126 mln zł.
Dochody z podatków lokalnych oraz innych opłat pobieranych przez gminę zaplanowane są na 79 mln zł. Prognozowane dochody z podatku od osób prawnych wyniosą tyle samo, co w 2019 i 2020 roku – czyli 8,5 mln zł.
Struktura wydatków
Wydatki gminy zostały zaplanowane na poziomie 752,7 mln zł i są o prawie 80 mln zł wyższe, niż te zawarte w planie budżetu z 2020 roku.
Struktura wydatków budżetowych jest przedstawiona na okładce „Gazety Piaseczyńskiej”.
Nie jest niespodzianką, że największe wydatki związane są z oświatą i wychowaniem, łącznie z edukacyjną opieką wychowawczą (czyli świetlicami) jest to bowiem 237,4 mln zł.
Drugą pozycję w budżecie ostatnimi laty stanowią wydatki na program Rodzina 500+ oraz inne świadczenia rodzinne i alimentacyjne – 152,9 mln zł. Znacznie więcej niż w ubiegłym roku, bo 118,5 mln zł, przeznaczono na transport i drogi. 73 mln zł – to wydatki na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska, z czego ponad 38 mln zł przewidziano na utrzymanie systemu gospodarki odpadami.
„Janosikowe”, które nasza gmina musi odprowadzać do budżetu państwa na rzecz słabiej rozwiniętych regionów, wynosi 8,1 mln zł. Wydatki na administrację wynoszą 43 mln zł i stanowią 5,7% budżetu (czyli mniej niż w roku 2020, w którym stanowiły 6,2 %, i znacznie mniej niż w roku 2019, gdy stanowiły 7,8% budżetu). Na bardzo wysokim poziomie zostały zaplanowane wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego – 34,1 mln zł oraz na sport – 17,8 mln zł.
Do tego należy dodać:
– 1,3 mln zł na zadania remontowe
– 15 mln zł na zakupy inwestycyjne (10 mln zł na wykupy gruntów)
– 17,5 mln zł na inwestycje gminnych spółek
– 5,3 mln zł na drogi powiatowe i wojewódzkie w formie pomocy finansowej
158 milionów na inwestycje i remonty
Dużo, bo ponad 21% budżetu przeznaczone jest na zadania inwestycyjne i remontowe. Ogółem będzie to 158 mln zł łącznie z dotacjami, jakie gmina przekazuje powiatowi i województwu na budowę dróg. Do kwoty tej należy też doliczyć kilkanaście milionów złotych przeznaczonych na inwestycje przez gminne spółki PWiK oraz PCU.
– W budżecie zaplanowane są 174 zadania inwestycyjne, których listę uzupełniają zadania remontowe oraz zakupy inwestycyjne – wymienia burmistrz Daniel Putkiewicz.
Bezwzględnie wśród tych zadań prym wiedzie budowa dróg, chodników, skrzyżowań i parkingów. Na ten cel przeznaczona jest rekordowa kwota 82,6 mln zł. Drugą pozycję w budżecie zajmują modernizowane obiekty historyczne z przeznaczeniem na funkcje kulturalne – to blisko 22 mln zł. Na nowe obiekty sportowe przeznaczone będzie z kolei 5,5 mln zł. Kontynuowane będą rzecz jasna inwestycje oświatowe, m.in. dokończona zostanie budowa hali sportowej przy szkole w Złotokłosie, to w tym roku ponad 10 mln zł, a łącznie na ten cel przeznaczono 13,8 mln zł. Za kwotę 3 mln zł zostanie dokończona modernizacja szkoły w Głoskowie, której łączny koszt wynosi 10,6 mln zł. Rozpocznie się za to modernizacja budynku szkoły przy ul. Sikorskiego. Na ten cel przeznaczono łącznie 7 mln zł, z czego 2,5 mln zł w tym roku. Z większych wydatków oświatowych należy też wymienić budowę fotowoltaiki na obiekcie CEM za 950 tys. zł.
Jedną z flagowych tegorocznych inwestycji będzie budowa Domu Dziennego Pobytu Seniora przy ul. Szkolnej, w miejscu dawnego Przedszkola nr 5. Ten obiekt z prawdziwego zdarzenia, na który czekają nasi starsi mieszkańcy, to koszt 10 mln zł.
Kontynuowany będzie też program rewitalizacji przestrzeni publicznej. Po zakończeniu w zeszłym roku drugiego etapu rewaloryzacji parku miejskiego wraz ze stawem, rozpoczęliśmy konsultacje społeczne dotyczące powiększenia rekreacyjnej przestrzeni parkowej o niezagospodarowany teren w kierunku obwodnicy. Będą też realizowane inne mniejsze projekty, takie jak skwer przy ul. Cyraneczki, aranżacja przestrzeni publicznej wokół nowej siedziby Klubu Kultury w Józefosławiu, patio przy ul. Warszawskiej 1, parku w Złotokłosie czy placów sołeckich w miejscowościach.
Drogi i komunikacja – nie da się nie zauważyć
Mimo pandemii rok 2020 upłynął pod znakiem budowy dróg. Z pewnością odczuli to kierowcy, których powroty do domu były opóźnione przez remontowane skrzyżowania czy odcinki dróg. Ci sami kierowcy muszą jednak przyznać, że inwestycje te było bardzo potrzebne i znacząco poprawiły nie tylko jakość nawierzchni, ale przede wszystkim bezpieczeństwo.
Mamy więc informację z jednej strony radosną, a z drugiej nakazującą uzbroić się w cierpliwość – w 2021 roku gmina nie zamierza zwalniać tempa, gdyż na zadania komunikacyjne przeznaczyła rekordową kwotę 88 mln zł. Podobnie jak w poprzednim roku lista zadań drogowych to około 100 pozycji. Do najważniejszych należy zaliczyć dokończenie przebudowy drogi wojewódzkiej, czyli ul. Księcia Janusza. To koszt 6,3 mln zł, z czego ponad 5 mln zł trzeba będzie dopłacić w tym roku. Wymieniając tylko największe zaplanowane w tym roku inwestycje, warto wspomnieć o przebudowie ulic Puławskiej i Kościuszki pod kątem ułatwień dla rowerzystów – koszt 3 mln zł. Jeśli chodzi o rowery, to kolejne 3 mln zł przeznaczone są na kontynuację budowy systemu ścieżek rowerowych w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Kontynuowane będzie zadanie budowy ulic Geodetów, Rubinowej, Granitowej – na ten cel w tegorocznym budżecie jest 10,5 mln zł. W mieście zrealizowane zostaną m.in. ul. Czajewicza – 3,9 mln zł, ul. 11 Listopada – 3,2 mln zł, ul. Wiśniowa – 2,3 mln zł, al. Róż – 2,3 mln zł, układ komunikacyjny Okrężna, Redutowa, Konopnicka – 2,3 mln zł, rozpocznie się też przebudowa kolejnego fragmentu ul. Energetycznej – 1 mln zł w tym roku i kolejne 4 mln zł w następnym, a także Marusarzówny – 1,3 mln zł. Zrealizowana zostanie również sygnalizacja świetlna na skrzyżowaniu z ul. Żeromskiego. Liczne zadania będą też realizowane poza miastem. Dokańczany jest układ komunikacyjny połączeń z powstająca trasą S7, łączny koszt kilkuletniego programu wyniósł 24 mln zł. Realizowany będzie, wart 2,2 mln zł, program poprawy bezpieczeństwa wokół szkoły w Złotokłosie. Podobny program, wart 2,3 mln zł, przygotowywany jest dla otoczenia szkoły w Jazgarzewie. Poprawa otoczenia szkół ma być też realizowana w Chylicach i Gołkowie. Z większych inwestycji – rozpocznie się budowa ul. Ptaków Leśnych w Jastrzębiu i Żabieńcu, jej łączny koszt to 7,8 mln zł. Budowana za sumę 3,7 mln zł będzie droga 10 KLD w Józefosławiu od ul. Cyraneczki do ul. Działkowej. W budżecie są też zaplanowane środki na wsparcie gminy Konstancin-Jeziorna w przypadku rozpoczęcia przez naszych sąsiadów przebudowy okolicznych ulic, w tym ul. Działkowej. Realizowane będzie zadanie budowy ulic Sybiraków, Wysockiej, Nadziei w Julianowie za 1,6 mln zł, budowa ul. Cyraneczki na terenie Julianowa – 3,4 mln zł, ul. Karłowatej Sosny w Pilawie za 1,2 mln zł, ul. Kwiatów Polnych w Wólce Kozodawskiej – 1,6 mln zł. Pełna lista inwestycji oraz wieloletni plan inwestycyjny dostępne są w uchwale budżetowej na stronie internetowej BIP: www.bip.piaseczno.eu.
Duże środki, bo aż 4,3 mln zł, zostały też rozdysponowane na budowę i modernizację oświetlenia ulicznego na terenie całej gminy.
Do 20 mln zł zwiększone zostały roczne wydatki na lokalny transport drogowy. W tej kwocie zawiera się zarówno współfinansowanie autobusów podmiejskich, wspólnego biletu na kolej czy funkcjonowanie linii wewnętrznych L, jak i dofinansowanie biletów okresowych mieszkańców w ramach programu Warszawa+. Zmiany dotyczące przebiegu tras, nowe autobusy L, likwidacja linii P oraz nowe rozkłady jazdy weszły w życie pod koniec stycznia 2021 – piszemy o nich szerzej w oddzielnym artykule.
Kultura – nowa jakość starych obiektów
W 2021 roku w końcu zaczną być widoczne pierwsze efekty przejęcia i wykupienia przez gminę zabytkowych obiektów, w których w przyszłości mają być realizowane cele kulturalne. Zakończona zostanie przebudowa Starej Plebanii, która ma się stać główna siedzibą nowego Muzeum Piaseczna – koszt realizacji obiektu to 5,5 mln zł. Rozpoczną się też prawdopodobnie prace w obiektach, gdzie do tej pory trwał mozolny i cierpliwy proces projektowy, uzgadniany z Mazowieckim Konserwatorem Zabytków. Koszt modernizacji „Poniatówki” – zabytkowego dworku w parku miejskim – to 5,3 mln zł, zaś Domu „Zośki” w Zalesiu Dolnym – 3,8 mln zł. Wszystkie te obiekty mają stanowić zaplecze tworzącego się muzeum. Równolegle z projektowaniem remontów trwa przygotowywanie koncepcji wystaw i narracji historycznej, jaka ma być w tych obiektach eksponowana. Rozpoczyna się też właśnie przebudowa historycznego budynku po OSP, gdzie kosztem 6,3 mln zł powstanie Galeria Sztuki Nowoczesnej „Strażnica”. Jak widać, równolegle dzieje się wiele prac przygotowawczych, aby Piaseczno zyskało nowe atrakcyjne obiekty użyteczności publicznej. „W odwodzie” są jeszcze budynki Starej Mleczarni oraz „Poniatówki” – ale to znacznie kosztowniejsze obiekty, na których modernizację trzeba będzie znaleźć w kolejnych budżetach co najmniej po kilkanaście milionów złotych. Na razie Stara Mleczarnia zostanie zabezpieczona siatką, a w sprawie „Poniatówki” trwają rozmowy, gdyż gmina nie jest właścicielem tego budynku.
W budżecie na 2021 rok zaplanowane jest także rozpoczęcie prac nad budową świetlic w Głoskowie oraz w Żabieńcu.
Sport – budowa basenu i centrum sportu
Nowy basen to bez wątpienia największa inwestycja „pięciolatki”. Po wyłonieniu w konkursie architektonicznym zwycięskiej koncepcji, gmina podpisała umowę z autorem na wykonanie kompleksowego projektu budowlanego. Prace projektowe potrwają rok, a później zostanie wyłoniony wykonawca tej szacowanej na 44 mln zł inwestycji.
W budżecie zaplanowane zostały też środki w wysokości 2,4 mln zł na projekt rozbudowy istniejącej infrastruktury na stadionie miejskim. Ponadto zmodernizowany zostanie street workout w parku miejskim, powstanie boisko w Henrykowie Uroczu, na obiekcie dzisiejszego basenu zainstalowana zostanie fotowoltaika, rozpocznie się program budowy małych skateparków w Henrykowie Uroczu, Józefosławiu, Wólce Kozodawskiej i Bobrowcu oraz przygotowanie budowy toru modelarskiego przy ul. Puławskiej.
Budżet Obywatelski
W budżetach poszczególnych wydziałów i jednostek zabezpieczone są też środki na realizację zadań w ramach Budżetu Obywatelskiego. W 2021 roku realizowane będą projekty, które w procesie głosowania uzyskały kolejno największą liczbę głosów, aż do wyczerpania ogólnej kwoty w wysokości 1 000 000 zł przeznaczonej na ich realizację. Wśród 19 zwycięskich zadań dominują projekty związane zielenią miejską i z dbaniem o środowisko. Nie zabrakło również zadań o charakterze sportowym, kulturalnym, a także związanych z małą architekturą. Łączna wartość wszystkich wygranych projektów wynosi 991 900 zł.
Na wiosnę planowany jest start kolejnej edycji Budżetu Obywatelskiego, tym razem zgłaszane i poddane pod głosowanie będą projekty, które zaimplementowane zostaną do budżetu gminy na 2022 rok.
