Wraz z nadaniem praw miejskich w 1429 roku Piaseczno otrzymało herb. Herbem Piaseczna jest Junosza, polski herb szlachecki, należący do najstarszych; pieczętowały się nim niektóre rody mazowieckie. Wizerunek na tarczy przedstawia w czerwonym polu srebrnego barana ze złotymi zakręconymi rogami, stąpającego po trzech zielonych pagórkach. Zwrócony jest w prawą stronę tarczy.
Baran w herbie Piaseczna Herb Piaseczna, podobnie jak godła innych miast polskich, przestał formalnie pełnić funkcje urzędowe w 1950 r.
Herby – nierozerwalnie związane z Polską królewską i szlachecką – stanowiły symbole, które skwapliwie usuwano w niepamięć. Oficjalnie herb z baranem, już jako znak gminnej jednostki samorządu, powrócił w 1987 r.
Najstarszy zachowany do dziś wizerunek herbu pochodzi z połowy XVIII wieku. Umieszczony został na pieczęci miejskiej. Jej odcinek znalazł się na dokumencie z 1741 r., który przechowywany jest w archiwum parafialnym. Władze miasta stwierdzają w nim, że dziesięcina z folwarku Dąbrówka, będącego wtedy własnością warszawskiego zakonu augustianów, należy do kościoła w Piasecznie, a nie w Raszynie. Dokument jest bardzo dobrze zachowany. Pieczęć odciśnięto w opłatku (kwadrat papieru przylepiony do dokumentu klejem z mąki) w sposób czytelny i nie budzący wątpliwości.
Znak ten – zbieżny z herbem szlacheckim Junosza – przedstawia: na tarczy w polu czerwonym srebrnego barana ze złotymi, zakręconymi rogami, stąpającego po trzech zielonych pagórkach. Zwrócony jest w prawą stronę tarczy. Nie wiadomo, choć jest to prawdopodobnie, czy herb z baranem sięga swą historią początków miasta, tzn. XV wieku. Niejasne jest również, dlaczego właśnie takim znakiem posługiwało się miasto. Możemy jedynie przypuszczać, że Junoszą – jednym z najstarszych herbów szlacheckich rozpowszechnionych na Mazowszu – pieczętował się któryś z urzędników reprezentujących w Piasecznie władzę książęcą lub królewską.
Jeden z wcześniejszych historycznych śladów herbu pochodzi z 1552 r. Na dokumencie jest odciśnięta pieczęć z barankiem i literami CP (Civitas Piasecensis – Miasto Piaseczno). Został on odkryty w muzeum krakowskim i przez badaczy jest wiązany z naszym miastem. Kolejna wzmianka, przywołująca wizerunek barana znajduje się w osiemnastowiecznej księdze miejskiej. W 1754r. ustępujący z urzędu burmistrz Kacper Bernatowicz przekazał swojemu następcy Kazimierzowi Siewce wraz z archiwum i przedmiotami służącymi sprawowaniu władzy: metalowym krucyfiksem, dzwonkiem spiżowym, kilimkiem na stół, młotkiem, nożycami, także pieczęć z herbem w postaci barana.
Po trzecim rozbiorze Polski w 1795r., gdy Warszawa i okolice przypadły Prusom, pieczęć Piaseczna przedstawiała się tak jak dawniej, jedynie tarczę zastąpiły dwie gałęzie wawrzynu.
Zasadnicza zmiana w polskiej heraldyce miejskiej nastąpiła w okresie Księstwa Warszawskiego. Dekret zabraniający używania oznak miejskich ukazał się w 1811r. Na ich miejsce wprowadzono oficjalny herb państwowy, będący połączeniem godeł Polski i Saksonii, zwieńczonych koroną. Zarządzanie to służyło unifikacji pieczęci w całej administracji. Podobnie potraktowano sprawę herbów w Królestwie Polskim.
W 1822 r. zaborca rosyjski wprowadził na pieczęci wizerunek orła dwugłowego w koronie na głowie, na którego piersi widniała tarcza z orłem polskim. Opisany wzór ulegał kilkakrotnym zmianom w latach 1832, 1842 i 1857.
Po powstaniu styczniowym, od 1870r. na dokumentach piaseczyńskich widnieje złoty snop zboża na błękitnym tle, związany czerwoną wstęgą i przecięty srebrną rzeką. Jest to herb guberni warszawskiej, którym pieczętowały się urzędy szczebla lokalnego. W wyższych obowiązywało nadal godło państwowe.
W odrodzonej Polsce przywracano dawne znaki na pieczęciach miejskich, również w miastach sąsiadujących z Piasecznem (np. Warszawa, Góra Kalwaria, Grójec i in.). Piaseczyński baranek – w świadomości mieszkańców – uległ jednak zapomnieniu. Dokumenty magistrackie uwierzytelniano pieczęcią z orłem w koronie. Najdziwniejsze jest jednak trwanie na niektórych stemplach emblematu guberni warszawskiej. Tak wyglądały np. pieczęcie Miejskiej Dokształcającej Szkoły Zawodowej i Lekarza Weterynarii m. Piaseczna. Tym znakiem ozdobiono też kartę tytułową ” Złotej Księgi miasta Piaseczna”, ufundowanej na pamiątkę pobytu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego w dniu 14 czerwca 1928r. Snop zboża pojawia się też na oznakach piaseczyńskich mistrzów cechowych oraz na gwoździu pamiątkowym od burmistrza Wacława Kauna, przybitym do drzewa sztandaru Cechu Szewców (poświęconego w 1924r.). Najdłużej godło to przetrwało na znaczkach miejskiej opłaty kancelaryjnej, naklejanych na podania jeszcze w okresie okupacji hitlerowskiej.
Dopiero obchody 500-lecia miasta spowodowały ponowne odkrycie herbu. Na okładce przedwojennej książki “Piaseczno miasto królewskie i narodowe 1429-1933” umieszczony został kolorowy rysunek herbu sporządzony według opisu historyka-amatora Juliusza Szewczyka. To on niejednoznacznie zinterpretował odnaleziony w Archiwum Akt Dawnych wizerunek. Pisał o baranie z rogami kozła (“Baran stąpa po pagórkowatej, zielonej murawie, na głowie ma rogi, podobne więcej do rogów kozła niż barana – długie i zakończone jakby pałeczkami, albo ostrymi zgięciami”). Prawdopodobnie rogi nie odcisnęły się w całości. Szewczyk korzystał z archiwaliów, które spłonęły w Powstaniu Warszawskim i dziś niemożliwa jest weryfikacja jego opinii. Herb Piaseczna, analogiczny do przedrozbiorowego można jednak znaleźć na projekcie dyplomu opracowanego w 1929r. przez Aleksandra Hofmana (wizerunek przechowywany jest w zasobie Archiwum Państwowego w Górze Kalwarii.)
Z czasem owe proste rogi stały się przyczyną wielu nieporozumień i baran zaczął – mimo właściwej dla siebie sylwetki – uchodzić za kozła lub owcę. Ukazują tę różnorodność, pojawiające się od lat 60-tych, różne wydawnictwa, foldery oraz pamiątki: proporczyki, plakietki, znaczki do klapy, talerze, wazony itp. W świadomości mieszkańców Piaseczna koziołek utrwalił się też dzięki – chyba pierwszemu w mieście – neonowi na budynku przy ul. Kościuszki nr 4, mieszczącym niegdyś restaurację PSS-u “Pod Koziołkiem”. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Piaseczyńskiej za zebraniu swego aktywu w styczniu 1987 r. wystąpiło z inicjatywą ustalania historycznego wzoru herbu i jego prawnego zatwierdzenia.
Ostatecznie zamieszanie heraldyczne wokół herbu naszego miasta uporządkowała uchwała Rady Narodowej Miasta i Gminy z dnia 23 czerwca 1987r. Za wzorzec przyjęto odcisk pieczęci miejskiej na dokumencie z 1741r. z archiwum parafialnego. Rysunek barana jest na nim wyraźny i nie pozostawia żadnych wątpliwości. Rogi ma typowe, ślimakowato skręcone. Uchwałę tę opublikowano, w sposób dość niefortunny, w “Dzienniku Urzędowym Województwa Stołecznego Warszawskiego” nr 22 z dnia 31 grudnia 1987 r. Nie umieszczono w niej bowiem słownego opisu herbu, a jedynie rysunek. Jest na nim wprawdzie baran, ale naszkicowany niezgodnie z umownym, powszechnie stosowanym w heraldyce sposobem oznaczania barw na rysunkach czarno-białych. Zastosowane kreski sugerują brązowe tło tarczy i nieokreślonej barwy pagórki. Prawidłowo kolor czerwony oznacza się równoległymi kreskami pionowymi, a zielony równoległymi kreskami skośnymi biegnącymi od strony prawej (heraldycznej, tzn. patrząc z pozycji stojącego za tarczą) ku dołowi.
W dniu 31 października 1990 r. wmurowano w ścianę frontową ratusza nowy herb gipsowy wykonany wg zatwierdzonego wzoru. Poprzedni z 1948r., autorstwa Stefana Regulskiego, został zaprojektowany na podstawie rysunku na okładce przedwojennej monografii Piaseczna. Został on wykuty i nie znamy dalszych jego losów. Po wyborach samorządowych w maju 1990r. właściwy herb umieszczono w formie owalnej tablicy na budynku Urzędu Gminy przy ul. Kościuszki 5.
Flaga miejska zatwierdzona została przez Radę Narodową Miasta i Gminy w Piasecznie w 1987 r. Złożona jest z dwóch pasów: górnego w kolorze czerwonym i dolnego w kolorze zielonym. Kolory te odzwierciedlają dominujące barwy obecne na herbie gminy.
Opracowano na podstawie Ewa i Włodzimierz Bagieńscy “Szkice z dziejów Piaseczna”
