Kwestie własnościowe okolicznych terenów - plan miasta Piaseczno wraz z Chyliczkami i Chylicami
Kwestie własnościowe okolicznych terenów - plan miasta Piaseczno wraz z Chyliczkami i Chylicami

KWESTIE WŁASNOŚCIOWE OKOLICZNYCH TERENÓW
PLAN MIASTA PIASECZNO WRAZ Z CHYLICZKAMI I CHYLICAMI

Plan sporządzony przez geometrę królewskiego Antoniego Bojanowicza w 1780 roku na potrzeby rozstrzygania kwestii własnościowych obrazuje ogólne usytuowanie miasta w kontekście okolicznych dróg i ukształtowania terenu oraz generalną funkcję obszarów (część kościelna, część królewska i część dworska). Czytelny jest podział pomiędzy granicą miasta Piaseczna a Wsią (Wola) Piasecką (leżąca wzdłuż dzisiejszej ulicy Jana Pawła II). Widzimy różnicę jak wyglądało miasto przed wytyczeniem współczesnej ulicy Puławskiej i Kościuszki. Jedynym traktem północ-południe była ulica Warszawska (z zachowaną nazwą do dziś) przechodząca w Krakowską (dziś Sierakowskiego). Na zachodzie miasta widać sylwetkę kościoła pw. Wszystkich Świętych (dziś św. Anny), w środku miasta dwa stawy (stąd południowa część miasta nosiła nazwę Zastawie) a od wschodu drugi pałac myśliwski dla Augusta III Wettyna wraz z oficynami zaprojektowany w 1748 roku przez Carla Friedricha Pöppelmanna, do którego prowadziła aleja lipowa (dziś ulica Królewskie Lipy) wytyczając wyraźną oś saską w Piasecznie. Cennym elementem na mapie jest czytelne wskazanie istnienia zabudowań folwarcznych na wschód od pałacu wraz z dworem podstarościego (dzisiejsza Poniatówka została zbudowana na piwnicach tego dworu, które zachowały się do dzisiaj). Na wschód od miasta w rozwidleniu rzeki Jeziorki (tworzącej ostrowie) leżały Chyliczki wraz z młynem. Jeszcze dalej na wschód – Chylice z wyraźnie zaznaczonym dworem potwierdzającym historyczną lokalizację dzisiejszego dworu w Chylicach.

OWNERSHIP ISSUES OF SURROUNDING AREAS
PIASECZNO CITY PLAN WITH CHYLICZKI AND CHYLICE

The plan, drawn up by royal surveyor Antoni Bojanowicz in 1780 for the purpose of resolving ownership issues, illustrates the general location of the city in the context of the surrounding roads and terrain, as well as the general function of the areas (church part, royalty part and court part). The divide between the border of the city of Piaseczno and the Wieś (Wola) Piasecka (situated along today’s Jana Pawła II Street) is clear. The difference is seen in how the city looked before the delineation of modern Puławska Street and Kościuszki Street. The only north-south tract was Warszawska Street (with its name preserved to this day) passing into Krakowska Street (now Sierakowskiego Street). In the west of the city the silhouette of All Saints Church (now St. Anne) can be seen, in the middle of the city two ponds are located (hence the southern part of the city was called Zastawie [which means “Over the Ponds”]) and to the east of the city there is the second hunting palace for Augustus the Third of the House of Wettin together with outbuildings designed in 1748 by Carl Friedrich Pöppelmann, to which a Lipowa Avenue led (today’s Królewskie Lipy Street) delineating a clear Saxon axis in Piaseczno. A valuable element on the map is the clear indication of the existence of farm buildings to the east of the palace, along with the manor house of the staroste (today’s Poniatówka was built on the cellars of this manor house, which have survived to this day). To the east of the city in the fork of the Jeziorka River (which forms a spur), situated was Chyliczki with its mill. Further east – Chylice with a clearly marked manor house confirming the historical location of today’s Chylice Manor.

Realizacja projektu: Centrum Kultury w Piasecznie
Opracowanie merytoryczne: Piotr Kalbarczyk
Źródło grafik: Archiwum Państwowe w Warszawie, ul. Poniatowskiego 14, 05-825 Grodzisk Mazowiecki