Ponownie w naszej gminie doszło do uszkodzeń i zniszczeń drzew. Szkodzące drzewom przycinki wynikają najczęściej z niewiedzy, dlatego przypominamy, że przycinek drzew mogą dokonywać wyłącznie specjaliści, którzy posiadają wykształcenie wskazujące na znajomość morfologii, fizjologii, możliwości regeneracyjnych drzew oraz umiejętność oceny stabilności w gruncie.
Pielęgnacja drzew to szeroka dziedzina wiedzy, której nie posiadają osoby niemające wykształcenia kierunkowego oraz licznych kursów/szkoleń specjalistycznych, które uczą tzw. chirurgii drzew. Źle wykonane przycinki, najczęściej zbyt intensywne, prowadzą do osłabienia kondycji i stabilności drzewa, a tym samym generują przyszłe zagrożenia bezpieczeństwa. W skrajnych i niestety częstych przypadkach dochodzi do stopniowego (czasem trwającego klika lat) zamierania drzewa. Drastyczna redukcja korony powoduje osłabienie systemu korzeniowego, a tym samym pogorszenie stabilności. W niektórych przypadkach rozpoczyna się proces niewłaściwej nadbudowy korony przez drzewo, które próbuje „walczyć o przetrwanie”, wytwarzając dużą liczbę pędów i pni źle związanych z drewnem, które łatwo się wyłamują. Cięcia o dużych średnicach (tj. powyżej 10 cm) wierzchołków i grubych konarów powodują podatność na działanie patogenów (grzybów, bakterii i wirusów), które wywołują rozkład drewna i choroby.
W społeczeństwie zaobserwować można nieracjonalny lęk przed drzewami, jednak pragniemy zwrócić uwagę, że wypadki z udziałem drzew zdarzają się niezwykle rzadko, nieporównywalnie rzadziej niż wypadki komunikacyjne. Z drugiej strony drzewa są żywymi organizmami, bez których nasze istnienie jako gatunku jest zagrożone. Świadczą dla nas liczne usługi (tzw. usługi ekosystemowe), których nie da się przecenić, takie jak: produkcja tlenu, pochłanianie dwutlenku węgla, filtrowanie zanieczyszczeń z powietrza, zatrzymywanie wody w zlewni, ocienianie i zmniejszanie stopnia nagrzewania powierzchni. Stanowią miejsce życia dla wielu bezcennych w ekosystemie gatunków zwierząt, niwelują skutki hałasu, chronią przed podmuchami wiatru. Drzewa pełnią też funkcje krajobrazowe i estetyczne, wpływają na dobrostan psychiczny i fizyczny ludzi (co znajduje odzwierciedlenie w badaniach naukowych). Nie możemy oczekiwać, że drzewa będą rosły tylko w lasach i na terenach publicznych, potrzebujemy ich znacznie więcej, tak dużo, jak to możliwe, dlatego musimy chronić każde z nich, jeżeli tylko nie stoi to w sprzeczności z bezpieczeństwem. Ze względu na fakt, że bez drzew nie jesteśmy w stanie przetrwać, musimy również zaakceptować pewien minimalny poziom ryzyka, tak jak akceptujemy je w innych dziedzinach życia.
Takie podejście znajduje odzwierciedlenie w polskim prawie, które uznaje przyrodę (drzewa są jej częścią) za dziedzictwo i bogactwo narodowe. Uszkodzenia oraz zniszczenia drzew podlegają administracyjnym karom pieniężnym na podstawie ustawy o ochronie przyrody.
Dlatego zanim przystąpimy do przycinki drzew, zasięgnijmy porady eksperta, przede wszystkim arborysty, a także zapoznajmy się z art. 87a ustawy o ochronie przyrody, który wskazuje, jaki zakres przycinek i w jakich przypadkach jest dozwolony. Zapytajmy też eksperta, czy przycinki są potrzebne. Z całą pewnością osoba posiadająca wiedzę i doświadczenie ostrzeże nas i wyjaśni, jak postępować, jeżeli stwierdzi zagrożenie.
Nie wszyscy jesteśmy lekarzami, podobnie jak nie wszyscy znamy się na drzewach – dlatego pamiętajmy, aby korzystać z usług specjalistów znających się na chirurgii drzew, tak jak korzystamy z usług lekarzy.
Wydział Ochrony Środowiska i Gospodarki Rolnej UMiG Piaseczno
Data publikacji: 26.06.2024 r.
