Piaseczno partnerem czy częścią MegaWarszawy? 30 stycznia 2017 roku do Sejmu RP wpłynął projekt ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy. Projekt ten złożony został przez grupę posłów w tzw. trybie poselskim, tj. w trybie przyspieszonym i uproszczonym, niewymagającym konsultacji społecznych (Tryb ten jest z zasady zarezerwowany dla spraw pilnych, wymagających natychmiastowego działania, co w tym przypadku nie miało żadnego uzasadnienia). Projekt ustawy zakłada włączenie 32 gmin podwarszawskich, w tym także naszego Piaseczna, do Miasta Stołecznego Warszawy. Jednocześnie projekt nie precyzuje żadnych kluczowych dla przyszłego funkcjonowanie wchłoniętych gmin kwestii: przyszłego podziału kompetencji i zadań władz powiększonego Miasta Stołecznego Warszawa i samorządów lokalnych, obszarów wspólnych działań oraz sposobów ich finansowania. Czyli mówiąc krótko, nie określa kto, czym i na jakich warunkach będzie się zajmował, na ile gminy podwarszawskie utracą swoją autonomię na rzecz Warszawy, i co ewentualnie zyskają. We wszystkich tych kwestiach projekt odsyła do późniejszych, na razie nieistniejących rozporządzeń. Projekt w tak rewolucyjny sposób ingerujący w funkcjonowanie, ustrój, samodzielność i kompetencje wspólnot samorządowych wszystkich objętych nim gmin podwarszawskich, nie dość, że jest niejasny, to na dodatek nie został w żaden sposób skonsultowany z mieszkańcami i samorządami tych gmin. Referendalna fala wokół Warszawy – kolej na Piaseczno Większość objętych projektem gmin solidarnie wyraziła protest, a część z nich – pragnąc dać mieszkańcom i sobie szansę na wyrażenie swojej opinii – zdecydowała się na ogłoszenie referendum. Pierwsza inicjatywę referendalną podjęła Warszawa, jednak wojewoda z przyczyn formalnych unieważnił uchwałę Rady Warszawy i sprawa czeka na rozstrzygnięcie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W gminach podwarszawskich pierwsze referendum już się odbyło – 27 marca mieszkańcy Gminy Legionowo – przy ponad 46% frekwencji (udział wzięło 19 050 osób) – 94 procentami głosów opowiedzieli się przeciw wejściu Legionowa do m.st Warszawy. W ślad za Legionowem ruszyły następne gminy i z inicjatywy Rad Miejskich kolejne referenda zostały ogłoszone w Nieporęcie – 14 maja i Konstancinie-Jeziornie – 28 maja. W Piasecznie na ręce prezydium rady Miejskiej trafiła podpisana przez 2020 mieszkańców petycja wyrażająca sprzeciw wobec sposobu w jaki ustawodawca realizuje skądinąd słuszną ideę współpracy Warszawy z gminami ościennymi oraz żądająca ogłoszenia przez Radę Miejską referendum w tej sprawie. Projekt uchwały został przygotowany i będzie procedowany na sesji w dniu 19 kwietnia. Proponowany termin referendum w Piasecznie to 4 czerwca br. W tym samym terminie, także z inicjatywy mieszkańców, odbędzie się referendum w Podkowie Leśnej. W Pruszkowie zebrane podpisy czekają na decyzję radnych. Zamiar ogłoszenia referendum deklarują także Raszyn i Józefów. Wszystkie te Gminy, nie chcąc ryzykować unieważnienia swoich uchwał referendalnych przez wojewodę, stosują, sprawdzone w Legionowie pytanie: „Czy jest Pan/Pani za tym, żeby m.st. Warszawa jako metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, objęła Gminę…(w naszym przypadku Piaseczno)”. Warto dodać, że aby referendum było wiążące, musiało wziąć w nim udział co najmniej 30 proc. uprawnionych do głosowania, co w Legionowie udało się z nawiązką. W Piasecznie, jeśli dojdzie do referendum, to aby jego wyniki były ważne do urn musi udać się ponad 17 tys. mieszkańców. Potrzebna będzie więc duża mobilizacja, która pokaże stopień identyfikacji mieszkańców ze swoją gminą oraz poziom zaangażowania w sprawy własnej, małej ojczyzny. Dwie ustawy, dwa światy Na początku roku do Sejmu RP trafiły dwa projekty ustaw. Jedna dotyczyła metropolii śląskiej i już została uchwalona. Druga pod hasłem zmiany ustroju miasta stołecznego powiększa Warszawę . Czym się różnią? I dlaczego jedna została bez większych problemów przyjęta większością głosów wszystkich ugrupowań, a druga wywołała zdecydowany protest? Po pierwsze projekt ustawy śląskiej przygotował rząd standardową procedurą. Natomiast projekt ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy złożyła w Sejmie grupa posłów Prawa i Sprawiedliwości. Niestety ten drugi tryb umożliwia szybkie przyjęcie ustawy, bez obowiązku konsultacji. Dodatkowo śląska ustawa przewiduje obowiązkowe konsultacje z mieszkańcami zainteresowanych gmin przed wejściem do metropolii. Projekt poselski dot. Warszawy nie przewiduje żadnych konsultacji i decyzją posłów tworzy nowy twór metropolitalną jednostkę samorządu terytorialnego – Miasto Stołeczne Warszawa. Ustawa śląska nie tworzy nowej jednostki samorządu terytorialnego, ale stwarza warunki w której miasta mogą zorganizować wspólnie nowy podmiot związek metropolitalny. Jest to rodzaj związku komunalnego popularnego i sprawdzonego modelu w jakim gminy w Polsce organizują wspólnie na przykład gospodarkę odpadami lub gospodarkę wodno-ściekową. Oba dokumenty różnią się sposobem finansowania zadań metropolitalnych. O ile ustawa śląska nie tylko wskazuje źródło finansowania w postaci składki gminy to zapewnia dodatkowe pieniądze w postaci 5 proc. dochodów podatków PIT mieszkańców, które do tej pory trafiały do rządu. Tymczasem projekt ustawy o ustroju stolicy nie precyzuje źródeł finansowania nowej mega-struktury. Art. 74 projektu informuje, że dochody nowej struktury zostaną określone w odrębnych ustawach.
Ustawa o związku metropolitalnym w województwie ślaskim. | Projekt ustawy o ustroju m. st. Warszawy | |
Konsultacje | Wniosek o utworzenie związku obowiązkowo zawiera wyniki przeprowadzonych konsultacji z mieszkańcami w poszczególnych gminach oraz informacje o spełnieniu wymogu zgody co najmniej 70% rad gmin na utworzenie związku. | Nowa struktura metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego powstaje na mocy ustawy. |
Źródła finansowania | Dochodami związku są m. in. składki gmin wchodzących w skład ZM oraz dodatkowy 5% udział w podatku PIT mieszkańców. | Brak regulacji w tym zakresie. Art. 75 projektu odsyła do innych ustaw. |
Załączniki; – Transport publiczny – Petycja do Rady Miejskiej Piaseczna – Stowarzyszenie Metropolia Warszawa – Deklaracja samorządów – projekt uchwały – analiza potencjalnych form współpracy metropolitalnej (prezentacja) – tabela porównawcza różnych form współpracy – Opinia dr.hab. Igora Zachariasza nt. projektu ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy, przygotowana dla Związku Miasta Polskich – stanowisko Burmistrza wobec projektu ustawy – stanowisko Rady Miejskiej w Piasecznie wobec projektu ustawy – Piaseczno w Metropolii – NIC O NAS BEZ NAS , Stanowisko Rady Powiatu Piaseczyńskiego