Grób Powstańców z 1863 roku znajduje się na cmentarzu parafialnym parafii św. Anny w Piasecznie u zbiegu ulic Tadeusza Kościuszki i Tadeusza Gerbera. Jest on w VII kwaterze. Dane GPS: 52.068594, 21.026689.
Na tą kwaterę składa się pomnik ogrodzony cierniowymi łańcuchami, wyłożony płytami. Na nich posadowiony jest kamień, za którym stoi krzyż. Zostały one ustawione po odzyskaniu niepodległości. Na kamieniu znajduje się metalowa tablica, na której widnieje napis: „Pod tym kamieniem spoczywają szczątki 12-tu bojowników z 1863 poległych za wiarę, wolność i Ojczyznę. Cześć im i towarzyszom ich których mogiły niezapomniane niech otaczają opieką rodacy”. Za pomnikiem rośnie kasztanowiec.
Miejsce wiąże się z potyczką pod Pilawą w Lesie Chojnowskim, jaką stoczył 13 maja 1863 roku oddział Dzieci Warszawy dowodzony przez Władysława Kononowicza. Jego oddział zasadził się na rosyjski konwój podążający z Góry Kalwarii do Warszawy. Przewieźć miał on pojmanych powstańców z oddziału Grabowskiego w bitwie pod Nową Wsią. Jednak wcześniej w miejscu zasadzki zjawił się oddział rosyjski podążający od Piaseczna w celu wzmocnienia konwoju. Rosjanie wykryli przygotowaną zasadzkę. Polskie siły mając do czynienia z przeważającymi siłami carskimi uległy im i przegrały potyczkę. Kononowicz wraz ze swymi ludźmi uszedł za Pilicę.
W kwaterze złożono 12 powstańców z tej bitwy. Udało się rozpoznać tylko dwóch żołnierzy:
– Hipolita Sobocińskiego z Góry Kalwarii,
– Ksawerego Jakubowskiego spod Łukowa.
W czerwcu 1935 roku z miejsca tego pobrano ziemię, z której usypano Kopiec marszałka Piłsudskiego w Krakowie. Zostało to zrealizowane przez Komitet Budowy Kopca.
Opracował Piotr Prawucki na podstawie:
– S. Hofman, Katalog Miejsc Pamięci Narodowej. Karta Ewidencyjna Piaseczno cmentarz parafialny mogiła powstańcza z 1863 r., Piaseczno 2014, dokument elektroniczny, w zbiorach Gminy Piaseczno.
– E. Bagieńska, W. Bagieński, Cmentarz parafialny w Piasecznie, Urząd Miasta i Gminy Piaseczno – Biuro Promocji i Informacji, Piaseczno 2008, str. 25.
Lokalizacja GPS: 52.068594, 21.026689
